معناشناسی نظم در تقدیم مسندالیه برای تخصیص وتقویت کلام از دیدگاه عبدالقاهر جرجانی ، سکاکی و ابن عاشور
نویسندگان
چکیده مقاله:
زبان مهم ترین ابزارارتباط میان انسان ها برای بیان مفاهیم ذهنی است؛ از طرف دیگرهر زبانی دارای اسالیب معناشناسی خاص خود است که با گزینش کلمات درساختار جمله ودخل وتصرف درآنها بر روح وجان شنونده اثر می گذارد. دراین میان قرآن کریم به عنوان شاهکار ادبی، برترین الگوی بلاغت به شمار می آید. به طوری که تمام اسلوب های به کار رفته در آن را نمونه والای فصاحت و بلاغت میدانند.از سوی دیگرمعناشناسی ترکیب های بلاغی در قدیم و امروز همواره به عنوان یک ابزار بسیار مهم وکاربردی برای دریافت مقصود ذهنی متکلّم ومفاهیم زیباییشناسی در یک متن ادبی مورد توجه و استفاده ادیبان بوده است. پژوهش حاضر به نقد و بررسی معناشناسی اسلوب تقدیم مسندالیه برای «تخصیص و تقویت کلام» می پردازد به طوری که نظریه بلاغی عبدالقاهر جرجانی را اساس قرار داده سپس آن را با آراء سکاکی در «مفتاح العلوم» و ابنعاشور در تفسیر «التحریر و التنویر» مقایسه کرده است.این اسلوب دارای اهمیّت ویژهای در دریافت معنای ذهنی متکلّم است ونقش انکار ناپذیری در تبیین اعجاز بلاغی قرآن دارد و نشان می دهد که قرآن کریم برای بیان معانی و افزایش تأثیرگذاری در ذهن مخاطب از تعبیرهای تصویری بهره برده است. این پژوهش برآن است تا به معانی مجازی این اسلوب بر اساس آراءعلماء مذکور دست یابد و به شنونده کمک کند تا علاوه بر درک زیبایی این ترکیبها ومعانی پنهان و اسرار آنها وجوه اشتراک و اختلاف دیدگاه این علماء بزرگ را در دریافت معنای حاصل از این تصرف بلاغی به خوبی درک نماید.
منابع مشابه
دلالت تقدیم و تأخیر در سیاق نفی و اثبات از دیدگاه عبدالقاهر جرجانی
در مقالۀ حاضر، دلالت تقدیم و تأخیر در ساختار جملههای مثبت و منفی از دیدگاه عبدالقاهر جرجانی بررسی شدهاست. تقدیم و تأخیر، موضوعی بلاغی و یکی از مباحث اصلی دستور زایاـگشتاری است. جرجانی اعتقاد دارد که ترتیب کلمات در ترکیب، براساس معنا صورت میگیرد و بر این نکته تأکید میکند که اگر ترتیب کلمات در جمله براساس معنا نبود، تقدیم و تأخیر هیچ ارزش دلالی و معنایی نداشت. وی با ژرفنگری، اغراض نحوی و بل...
متن کاملبازخوانی نظریۀ نظم عبدالقاهر جرجانی
قبل از عبدالقاهر جرجانی تلاشهایی پبرامون نظم قرآن صورت گرفت از جملۀ این دانشمندان میتوان به جاحظ، ابن قتیبه، مبرّد، واسطی، احمد بن سهل، رمانی وابو هلال عسکری اشاره کرد. جرجانی از آراء ونظرات سایر علما به ویژه ابوهلال عسکری استفاده کرد وتوانست نظریۀ نظم را ابداع کند. وی در تعریف این نظریه میگوید: نظم عبارتند از ایجاد بهترین ارتباط نحوی در بین کلماتی که برای ادای مقصود یا معنی، به کار گرفته میش...
متن کاملمبانی زیباییشناسی استعاره از دیدگاه عبدالقاهر جرجانی
استعاره از مباحثی است که از گذشتة دور ذهن متفکّران حوزههای مختلف علوم بشری را در سراسر گیتی به خود مشغول داشته است. در حوزة ادب، از آنجایی که استعاره بزرگترین کشف هنرمند و عالیترین امکانات در حیطة هنری و از کارآمدترین ابزار تخیّل و به اصطلاح نقّاشی در کلام است مورد توجّه ویژه ادیبان و ناقدان برجسته بوده و هست. بلاغتدانان اسلامی نیز که بسیاری از بزرگان ایشان ایرانیانی بودهاند که زبان عربی را در...
متن کاملبازخوانی نظریۀ نظم عبدالقاهر جرجانی
قبل از عبدالقاهر جرجانی تلاشهایی پبرامون نظم قرآن صورت گرفت از جملۀ این دانشمندان می توان به جاحظ، ابن قتیبه، مبرّد، واسطی، احمد بن سهل، رمانی وابو هلال عسکری اشاره کرد. جرجانی از آراء ونظرات سایر علما به ویژه ابوهلال عسکری استفاده کرد وتوانست نظریۀ نظم را ابداع کند. وی در تعریف این نظریه می گوید: نظم عبارتند از ایجاد بهترین ارتباط نحوی در بین کلماتی که برای ادای مقصود یا معنی، به کار گرفته می ش...
متن کاملمبانی زیباییشناسی استعاره از دیدگاه عبدالقاهر جرجانی
استعاره از مباحثی است که از گذشتة دور ذهن متفکّران حوزههای مختلف علوم بشری را در سراسر گیتی به خود مشغول داشته است. در حوزة ادب، از آنجایی که استعاره بزرگترین کشف هنرمند و عالیترین امکانات در حیطة هنری و از کارآمدترین ابزار تخیّل و به اصطلاح نقّاشی در کلام است مورد توجّه ویژه ادیبان و ناقدان برجسته بوده و هست. بلاغتدانان اسلامی نیز که بسیاری از بزرگان ایشان ایرانیانی بودهاند که زبان عربی را در...
متن کاملساختار تولید و درک استعاره از دیدگاه عبدالقاهر جرجانی
استعاره که بخش مهمی از ارتباط کلامی ما را تشکیل میدهد از مباحثی است که از دیرباز ذهن اندیشمندان حوزههای مختلف علوم بشری را در سراسر هستی به خود مشغول داشته است. از زمانهای قدیم، در ادبیّات سعی شده که استعارهها مورد تعریف و طبقهبندی قرار گیرد و بهعنوان موضوعی ادبی در شعر و خطابه و بلاغت جایگاهی به خود اختصاص دهند. در این پژوهشها از زمینهها و مفاهیمی سخن به میان آمده که یقیناً امروزه میتوا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره شماره 1 (پیاپی 17)
صفحات 11- 26
تاریخ انتشار 2017-02-19
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023